Vài sự so sánh giữa Mozart và Beethoven

Nhắc đến âm nhạc cổ điển, có lẽ hai nhà soạn nhạc mà với một người không biết gì về thể loại nhạc này cũng có thể nói " đã nghe qua rồi " : hai nhà soạn nhạc được xem là hai bức tường thành lớn ( mặc dù theo tôi thì chưa hẳn đã là lớn nhất) của âm nhạc cổ điển , đó là MOZART VÀ BEETHOVEN.Bài viết này không có ý " múa rìu qua mắt những nghệ sĩ am hiểu thật sự" , nhưng với bất cứ ai yêu thích và có thưởng thức nhạc cổ điển thì chí ít cũng phải đồng ý một vài điều trong bài viết này.
Có một điều mà ta cần lưu ý là : nhiều người nói rằng Beethoven là học trò của Mozart, nên âm nhạc của ông có ảnh hưởng đôi chút âm nhạc của Mozart. Tôi xin khẳng định cả hai điều trên đều sai.Beethoven đã từng tiếp xúc với Mozart và rất thần tượng Mozart, nhưng ông chỉ gặp Mozart ít lần , chủ yếu là để trình diễn cho Mozart thấy tài năng của mình , chứ không hề có chuyện " học tập " gì cả! ( cũng may vì điều đó!). Và với bất cứ ai đã thưởng thức nhạc của Beethoven , tin chắc họ sẽ phủ nhận rằng nhạc Beethoven có mang tí phong cách của Mozart, vì rõ ràng âm nhạc của hai nhà soạn nhạc thiên tài này tuyệt đối chẳng có chút liên quan gì đến nhau. Dù vậy, cũng phải công nhận không có Mozart thì chưa chắc đã có Beethoven , vì chính tài năng " thần đồng " của Mozart đã khiến cha của Beethoven bắt con mình phải học âm nhạc , nhờ đó lịch sử âm nhạc mới có thêm một thiên tài xuất chúng khác.
Giờ ta mới thật sự đi vào ý chính của bài viết .Vậy thì có gì khác nhau trong âm nhạc của hai nhà soạn nhạc tài ba trên.Trước tiên , ta xét đến những bản giao hưởng. Beethoven , dù sống thọ hơn Mozart nhiều ( Beethoven thọ 57 tuổi , còn Mozart chỉ 35 thôi), nhưng số bản giao hưởng của Mozart thì lại gấp hơn 4 lần của Beethoven ( đó có lẽ cũng là một trong những nguyên do mà người ta gọi ông là thiên tài) , Beethoven chỉ có 9 bản giao hưởng. Có lẽ cũng vì thế mà tôi cho rằng , những bản giao hưởng của Beethoven thật sự " sâu" hơn, hoành tráng hơn và công phu hơn của Mozart. Ta cứ thử nghe đi rồi sẽ thấy! Cả 9 bản giao hưởng của Beethoven đều có thể "đẩy ta lên đến những cảm xúc cao nhất của thưởng thức nghệ thuật", trong đó đặt biệt là các bản số 3 ( chương 4 đã đạt đến mức độ hoàn thiện của nghệ thuật ) , số 5 ( bản giao hưởng mang đậm tính hào hùng, bi tráng ), số 6 ( bản giao hưởng " Pastorale"đồng quê, đã thể hiện tài năng xuất chúng của Beethoven trong thể loại nhạc này , với những chương vừa yên bình ,vừa bi tráng trộn lẫn nhau ), và số 9 ( nhiều người coi đây là bản giao hưởng hay nhất của loài người , theo tôi thì điều đó chưa hẳn đúng vì dù đã nghe nhiều lần nhưng ấn tượng mà nó để lại cho tôi vẫn chưa bằng những bản giao hưởng kể trên).Trong khi đó , trong khoảng 40 bản giao hưởng của mình thì chỉ có bản giao hưởng số 40 và 25 của Mozart là được nhắc nhiều nhất và được trình diễn nhiều nhất. Nói chung những bản Symphony của Mozart không thể hiện được hết tài năng của ông , vì thế mà đây không phải là thế mạnh của Mozart.Vậy thì thể loại nào đã khiến người đời sau ví Mozart như là "Mặt trời của âm nhạc cổ điển"?
Và thể loại đó cũng chính là nội dung so sánh thứ hai của chúng ta : những bản Concerto , Piano . Thật sự ta không thể nói những bản concerto hay piano của Mozart hay hơn, điều đó tôi xin dành cho những nhà phân tích âm nhạc bậc thầy, còn với tôi , tôi chỉ dám nhận xét rằng : số lượng tác phẩm của Mozart là nhiều hơn , phong phú hơn và với tôi , khi nghe những bản Piano , tôi vẫn ưu tiên chọn Mozart vì tôi cho rằng có cái gì đó ở phong cách Piano của Mozart khiến ta say mê vô cùng ( giờ thì tôi chợt nghĩ ra một ý , đó có lẽ là nhờ tính "cảm hứng " trong âm nhạc của Mozart khiến những bản Piano của ông nhanh , thanh thoát và toát lên sự yêu đời , điều mà Beethoven đã không làm ). Dù gì đi nữa , tôi khuyên các bạn , với những bản Piano concerto , piano sonata, hãy chọn Mozart trước vì chắc chắn bạn sẽ không phải thất vọng đâu ( tất nhiên , của Beethoven cũng tuyệt nữa , ở đây tôi nhấn mạnh chỉ là lời khuyên).
Tóm lại , cho dù so sánh kiểu gì đi nữa thì nếu bạn có nghe symphony của Mozart hay chọn những bản piano của Beethoven, thì một điều chắc chắn rằng đó đều là những bản nhạc tuyệt vời , là kết tinh về tài năng của hai nhà soạn nhạc thiên tài này.